Chính sách tiền tệ đề cập đến các chiến lược được sử dụng bởi ngân hàng trung ương hoặc hội đồng tiền tệ của một quốc gia để điều chỉnh nguồn cung tiền và lãi suất. Các chính sách này được thiết kế để duy trì ổn định kinh tế bằng cách quản lý lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Dưới đây là các thành phần chính và các loại chính sách tiền tệ:
Chính sách tiền tệ thắt chặt:
- Mục đích: Làm chậm tăng trưởng kinh tế và quản lý lạm phát.
- Phương pháp: Tăng lãi suất, bán chứng khoán chính phủ và tăng yêu cầu dự trữ đối với ngân hàng.
- Tác dụng: Giảm cung tiền, dẫn đến lãi suất cao hơn, giảm tiêu thụ và đầu tư. Mặc dù kiểm soát lạm phát, chính sách tiền tệ thắt chặt cũng có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế.
Chính sách tiền tệ mở rộng:
- Mục đích: Kích thích tăng trưởng kinh tế và giảm tỷ lệ thất nghiệp.
- Phương pháp: Giảm lãi suất, mua chứng khoán chính phủ và giảm yêu cầu dự trữ đối với ngân hàng.
- Tác dụng: Tăng cung tiền, dẫn đến lãi suất thấp hơn, tăng tiêu thụ và đầu tư. Chính sách tiền tệ mở rộng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhưng cũng có thể dẫn đến lạm phát cao hơn.
Lãi suất: Ngân hàng trung ương sẽ điều chỉnh lãi suất để tác động đến hoạt động kinh tế. Lãi suất cao thường làm giảm đi vay và chi tiêu, trong khi lãi suất thấp sẽ khuyến khích các hoạt động này.
Yêu cầu dự trữ: Đây là tỷ lệ phần trăm tiền ký gửi mà các ngân hàng phải có trong kho dự trữ và không cho vay. Giảm yêu cầu dự trữ làm tăng cung tiền và ngược lại.
Hoạt động thị trường mở: Việc mua bán chứng khoán chính phủ của ngân hàng trung ương nhằm điều chỉnh cung tiền. Mua chứng khoán sẽ bơm tiền vào nền kinh tế, trong khi bán chúng sẽ rút tiền khỏi lưu thông.
Ổn định kinh tế: Đảm bảo giá ổn định và lãi suất dài hạn vừa phải để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.
Kiểm soát lạm phát: Duy trì lạm phát thấp và ổn định để duy trì sức mua của tiền tệ.
Việc làm đầy đủ: Đạt được tỷ lệ thất nghiệp thấp bằng cách kích thích hoặc hạ nhiệt nền kinh tế khi cần thiết.
Chính sách tiền tệ là công cụ quan trọng được ngân hàng trung ương sử dụng để quản lý nền kinh tế. Bằng cách điều chỉnh lãi suất, yêu cầu dự trữ và tiến hành các hoạt động trên thị trường mở, ngân hàng trung ương nhằm mục đích kiểm soát lạm phát, ổn định tiền tệ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hiểu được các cơ chế sẽ này giúp hiểu rõ hơn về tác động của chính sách tiền tệ đối với nền kinh tế nói chung.