Bullrun crypto: Ai sẽ là người được lợi nhiều nhất?

Cơn sốt giao dịch memecoin đang bùng nổ mạnh mẽ giữa bối cảnh thị trường crypto tăng trưởng vượt bậc, mang đến cho các trader những trải nghiệm thăng trầm đầy bất ngờ. Tuy nhiên, những người thực sự thu lợi lớn từ “cơn sốt vàng” không phải là các nhà đầu tư, mà chính là “những người bán cuốc và xẻng” – được hiểu là những người cung cấp công cụ và cơ sở hạ tầng cho thị trường.

Sự phổ biến của memecoin đã giúp các ứng dụng phi tập trung (DApp) trên nền tảng Solana đạt doanh thu kỷ lục từ hoạt động on-chain. Trong đó, nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) Raydium ghi nhận mức phí 24 giờ kỷ lục 11 triệu đô la vào đầu tháng này.

Hoạt động on-chain của Solana bùng nổ trong những tuần qua, với khối lượng hàng ngày trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) tăng mạnh từ khoảng 1,6 tỷ đô la lên đỉnh điểm 10 tỷ đô la.

Khối lượng DEX trên Solana | Nguồn: Blockworks

Thị trường tăng giá crypto, bao gồm cả thị trường đang diễn ra, thường được so sánh với Cơn sốt vàng California, xảy ra từ năm 1848 đến năm 1855 sau khi vàng được phát hiện tại một công trường xây dựng ở vùng Coloma thuộc tiểu bang California, Hoa Kỳ, dẫn đến làn sóng thợ đào di cư hàng loạt đổ xô đến khu vực này.

Đến năm 1853, khoảng 250.000 thợ đào vàng đã chuyển đến Coloma và hoạt động khai thác vàng tại đây tăng nhanh chóng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia phân tích cho rằng thợ đào vàng không phải là những người hưởng lợi chính, mà thay vào đó là những doanh nhân cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho họ.

Nói cách khác, những người bán cuốc và xẻng mới là người kiếm được tiền thực sự, chứ không phải những người sử dụng chúng để tìm vàng.

Trong lĩnh vực crypto, những người bán cuốc và xẻng được hiểu là nhà cung cấp cơ sở hạ tầng, bao gồm nền tảng giao dịch, mạng blockchain, nhà cung cấp ví, hệ thống thanh toán và các ứng dụng phi tập trung khác.

Theo Gracy Chen, CEO sàn giao dịch Bitget, phép so sánh “cuốc và xẻng” vẫn có liên quan trong bối cảnh thị trường crypto “vì nó đại diện cho cơ sở hạ tầng thiết yếu cần thiết để tiền kỹ thuật số và hệ sinh thái rộng lớn hơn hoạt động”.

Gracy Chen – CEO sàn giao dịch Bitget

So với Cơn sốt vàng California, Chen chỉ ra rằng cơn sốt ICO vào năm 2017-2018 đã kết thúc với nhiều nhà đầu tư chịu thiệt hại nặng nề, trong khi các nhà sáng lập ICO lại thu lợi khổng lồ. Điều này được thể hiện rõ qua việc họ chi tiêu vào những món đồ xa xỉ như siêu xe Lamborghini và biệt thự sang trọng.

Trong khi đó, một phát ngôn viên của Binance cho biết, “phép so sánh cuốc và xẻng không hoàn toàn phản ánh đầy đủ bản chất đa chiều của thị trường crypto,” nhưng đồng thời đồng ý rằng nó “mô tả các thực thể cung cấp cơ sở hạ tầng và dịch vụ thiết yếu,” bao gồm “các đơn vị phát hành stablecoin, mạng blockchain, công ty khai thác, nhà cung cấp quỹ ETF, và những đơn vị khác.

Hưởng lợi từ cơn sốt vàng tiền điện tử

Quan sát biểu đồ Khối lượng DEX trên Solana được đưa ra ở trên, rõ ràng các sàn giao dịch phi tập trung trên Solana đang gặt hái được lợi ích, vì khối lượng giao dịch — và do đó, phí thu được — tăng vọt nhờ cơn sốt giao dịch memecoin. Vào giữa tháng 11, Solana đã ghi nhận 11,8 triệu đô la phí giao dịch trong một ngày, thậm chí vượt xa con số 6,32 triệu đô la của Ethereum. 

David Gogel, phó chủ tịch chiến lược tại dYdX Foundation, cho rằng theo truyền thống, các sàn giao dịch “luôn là bên hưởng lợi lớn nhất từ ​​các đợt tăng giá, vì khối lượng giao dịch tăng đột biến thúc đẩy doanh thu đáng kể từ phí”.

Tuy nhiên, mặc dù Gogel nhận định rằng xu hướng này vẫn tiếp tục cho đến nay, nhưng một nhóm “ví không lưu ký (non-custody) tinh vi” mới trong chu kỳ thị trường hiện tại như Phantom đang “nắm bắt hoạt động đáng kể thông qua ứng dụng di động của họ”. Họ cung cấp sự tích hợp liền mạch vào hệ sinh thái đang chứng kiến cơn sốt giao dịch.

Vijay Chetty, CEO của Eclipse – mạng layer 2 đầu tiên kết hợp Ethereum và Solana, cho biết các cổng tiền điện tử và đơn vị phát hành tài sản như Circle và Tether được hưởng lợi từ gia tăng nguồn cung stablecoin và hoạt động như những cơ chế on-ramp* cho người dùng.

Theo Chetty, các nền tảng tạo token như Pump.fun cũng đang hoạt động tốt. Các công cụ tổng hợp như Jupiter (tạo điều kiện cho hoạt động swap), Solana MEV (Giá trị có thể trích xuất tối đa) và nền tảng staking thanh khoản như Jito cũng đang tạo ra “lượng phí đáng kể”.

Thật vậy, dữ liệu của Dune Analytics ghi nhận khối lượng giao dịch hàng ngày trên Pump.fun, một nền tảng được sử dụng để ra mắt token, bùng nổ trong vài tuần qua. Nền tảng này đã phải vô hiệu hoá  tính năng livestream sau khi đối mặt với phản ứng dữ dội của cộng đồng về nội dung nhạy cảm mà nó lưu trữ.

Giao dịch hàng ngày và tổng số giao dịch trên Pump.fun | Nguồn: Dune Analytics

Illia Otychenko, một nhà phân tích hàng đầu tại sàn giao dịch CEX.IO, nói rằng các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng — bao gồm các nhà cung cấp oracle và bộ công cụ phát triển phần mềm — cũng “có vị thế tốt để phát triển mạnh”, nhưng lưu ý mỗi chu kỳ thị trường lại giới thiệu một loại “vàng” mới.

Theo Otychenko, vào năm 2021, khoảng 71% tổng giá trị khóa trong DeFi tập trung vào các sàn giao dịch phi tập trung và nền tảng cho vay, trong khi với chu kỳ hiện tại, “staking và restaking đang dần trở thành những lĩnh vực hưởng lợi chính”.

Tuy nhiên, phát ngôn viên của Binance chỉ ra người dùng cũng có thể hưởng lợi từ cơn sốt này do “động lực độc đáo của thị trường crypto”.

“Trong cơn sốt vàng, thợ đào chỉ chạy theo vàng với khả năng dự đoán và tầm nhìn chiến lược hạn chế. Trong thị trường crypto, những người tham gia — bao gồm trader, nhà đầu cơ và nhà đầu tư — có quyền truy cập vào các công cụ, dữ liệu và chiến lược tinh vi, cho phép đưa ra quyết định sáng suốt và được tính toán kỹ lưỡng hơn”.

Do đó, tuy các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng vẫn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ sinh thái, nhưng “những người chiến thắng trên thị trường cũng có thể bao gồm trader, nhà đầu cơ và nhà đầu tư mạo hiểm”.

Chen của Bitget cũng đồng tình với quan điểm này:

“Bất kỳ ai thành thạo trong việc sử dụng các công nghệ tiên tiến đều có thể hưởng lợi từ tài sản kỹ thuật số — không chỉ các nhà phát triển hoặc nhà cung cấp các công nghệ này”.

Liệu đợt tăng giá tiền điện tử hiện tại có bền vững không?

Động lực thị trường crypto hiện tại có thể có lợi cho trader và nhà cung cấp cơ sở hạ tầng, nhưng các nhà quan sát không chắc chắn đợt tăng giá sẽ kéo dài bao lâu.

Otychenko của CEX.IO cho biết đợt tăng đột biến này “có vẻ không bền vững” sau khi khối lượng bùng nổ nhưng nói thêm rằng nó có thể “thiết lập một mức cơ sở mới cho phí Solana”. Vào tháng 3/2024, phí hàng ngày của Solana tăng vọt từ 200.000-400.000 đô la lên 2 triệu-3 triệu đô la trước khi ổn định trong phạm vi 1 triệu-2 triệu đô la.

Phát ngôn viên của Binance cảnh báo mặc dù cơn sốt này cho thấy sự tham gia và hoạt động của người dùng tăng cao, nhưng “vẫn chưa chắc chắn về tính bền vững”. Các đợt tăng phí “thường không liên tục, gắn liền với các chu kỳ thị trường rộng hơn và các sự kiện cụ thể”.

Triển vọng dài hạn sẽ phụ thuộc vào “cách các câu chuyện thị trường và hành vi của người dùng phát triển”. 

“Để mức phí và nhu cầu cơ bản duy trì được tính bền vững, Solana có thể cần giảm sự phụ thuộc vào hoạt động DApp tập trung bằng cách đa dạng hóa các trường hợp sử dụng và vun đắp sự tương tác nhất quán của người dùng trên nhiều phân ngành crypto hơn”.

Kết luận, họ đề xuất giải pháp mở rộng sang lĩnh vực game, DeFi và “các lĩnh vực tăng trưởng mạnh khác có thể thúc đẩy tiện ích và sự tham gia lâu dài”. Các mô hình kinh doanh cũng có thể thay đổi khi thị trường thích ứng và cần tiến hành các triển khai cấu trúc phí động tiềm năng nếu phí tăng vọt lên mức “cắt cổ”.

Theo Chen của Bitget, chúng ta đang chứng kiến ​​“một bài kiểm tra căng thẳng đối với cơ sở hạ tầng blockchain hiện có”, đồng thời việc giải quyết tình trạng phí giao dịch cao và tăng thông lượng “đang trở nên cấp bách một lần nữa”.

*On-ramp: Đây là cơ chế hoặc dịch vụ cho phép người dùng chuyển đổi tiền tệ truyền thống (ví dụ như USD, EUR) thành tiền điện tử. Ví dụ, một on-ramp có thể là một sàn giao dịch tiền điện tử hoặc một dịch vụ mua bán tiền điện tử trực tuyến, nơi người dùng có thể mua tiền điện tử bằng tiền tệ truyền thống của họ.

Disclaimer: Bài viết chỉ có mục đích thông tin, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ trước khi ra quyết định. Chúng tôi không chịu trách nhiệm về các quyết định đầu tư của bạn. 

Tham gia Telegram:  https://t.me/tapchibitcoinvn

Twitter (X):  https://twitter.com/tapchibtc_io

Tiktok:  https://www.tiktok.com/@tapchibitcoin   

• CryptoQuant: 2024 là năm đột phá của Bitcoin trong chấp nhận tổ chức
• Standard Chartered: Bitcoin có thể được hưởng lợi từ chính sách tài khóa thống trị của Hoa Kỳ và chiến thắng của Trump
• Ví Phantom vượt Coinbase trong bảng xếp hạng Apple App Store nhờ cơn sốt memecoin

Minh Anh

Theo Cointelegraph